Από τον ΑΛΚΗ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗ, MD, PhD, Χειρουργό Ορθοπαιδικό – Αθλητίατρο

Οι πιο συχνές κακώσεις μαλακών μορίων αφορούν στους μύες, τους τένοντες και τους συνδέσμους που περιβάλλουν τις αρθρώσεις. Είναι από τους πλέον συχνούς τραυματισμούς κατά τη διάρκεια αθλημάτων και προπονήσεων, αλλά και κατά τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Μόνο στις ΗΠΑ συμβαίνουν περίπου 25.000 διαστρέμματα ποδοκνημικής ετησίως.

Τα διαστρέμματα, οι μυϊκές διατάσεις και θλάσεις, καθώς και οι τενοντίτιδες και υμενίτιδες είναι μερικές από τις πιο συχνές κακώσεις των μυών και των αρθρώσεων. Αυτές οι κακώσεις μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να απαιτήσουν αρκετό χρόνο για να αποκατασταθούν.

Αίτια

Δύο είναι οι πιο βασικές κατηγορίες αιτίων για τις κακώσεις μυών και αρθρώσεων:

Α. Οξείες κακώσεις που συμβαίνουν μετά από αιφνίδιο τραυματισμό όπως πτώση, στροφική βίαια κίνηση, ή άμεση πλήξη με πιο συχνά παραδείγματα τα διαστρέμματα, τις θλάσεις, και τους μώλωπες (εκχυμώσεις).

Β. Κακώσεις από υπέρχρηση ή καταπόνηση οι οποίες εμφανίζονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, όταν μια αθλητική ή καθημερινή δραστηριότητα επαναλαμβάνεται τόσο συχνά, και συγκεκριμένα σημεία του σώματός μας δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο να επανέλθουν σε φυσιολογική κατάσταση μεταξύ των επαναλήψεων των δραστηριοτήτων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι τενοντίτιδες και οι υμενίτιδες.

Οξείες κακώσεις

Διαστρέμματα

Το διάστρεμμα συμβαίνει όταν ένας σύνδεσμος (ισχυρός συνδετικός ιστός που συνδέει το ένα οστούν με το άλλο στις αρθρώσεις) υποστεί μια διάταση ή/και ρήξη. Οι σύνδεσμοι σταθεροποιούν και υποστηρίζουν τις κινήσεις στις αρθρώσεις. Οι πιο συχνές κακώσεις συνδέσμων συμβαίνουν στην ποδοκνημική, στο γόνατο και στην πηχεοκαρπική (καρπό).

Ανάλογα με τη βαρύτητα διακρίνουμε 3 βαθμούς διαστρεμμάτων:

• Ι βαθμού, διάταση και μικρή βλάβη των συνδεσμικών ινών.
• ΙΙ βαθμού, μερική ρήξη του συνδέσμου με επακόλουθη χαλαρότητα της άρθρωσης σε συγκεκριμένες κινήσεις.
• ΙΙΙ βαθμού, ολική ρήξη συνδέσμων με συνέπεια την αστάθεια και την απώλεια της λειτουργικότητας της άρθρωσης.

Ο πόνος, το πρήξιμο, η εκχύμωση και ο περιορισμός της κίνησης εμφανίζονται σε όλους τους βαθμούς διαστρεμμάτων.

Μυϊκές θλάσεις – Διατάσεις μυών

Πρόκειται για κακώσεις που παρουσιάζονται στους μύες και πολύ συχνά στη μυοτενόντια συμβολή, εκεί όπου ο μυς μεταπίπτει στον τένοντα για να προσφυθεί στο οστούν.

Σε όλα τα αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πάλη) αλλά και σε αθλήματα όπου υπάρχουν επιταχύνσεις, επιβραδύνσεις και άλματα (στίβος, βόλεϊ, τέννις, ενόργανη γυμναστική) υπάρχουν μεγαλύτερα ποσοστά εμφάνισης θλάσεων.

Σε αντιστοιχία με τα διαστρέμματα υπάρχουν και εδώ 3 βαθμοί βαρύτητας που ποικίλουν από μια απλή διάταση και μυϊκό σπασμό μέχρι την ολική ρήξη του μυός ή/και του τένοντα στην περιοχή της σύνδεσής τους ή στην περιοχή κατάφυσης στο οστούν.

Ο πόνος κυρίως στη βάδιση και τη σύσπαση, ο μυϊκός σπασμός, η μυϊκή αδυναμία και το τοπικό οίδημα είναι τα κυρίαρχα συμπτώματα ανάλογα φυσικά και με τη βαρύτητα της κάκωσης.

Κακώσεις από υπέρχρηση

Τενοντίτιδες

Η τενοντίτιδα είναι η φλεγμονή ή ο ερεθισμός του τένοντα ή του ελύτρου που τον περιβάλλει και προκαλείται από επαναλαμβανόμενες μικρές καταπονήσεις που συνεχώς ερεθίζουν και καταπονούν τον τένοντα. Τα τυπικά συμπτώματα είναι τοπικό οίδημα (πρήξιμο) και πόνος που αρχικά επιδεινώνεται με την άσκηση και προοδευτικά, αν δεν αντιμετωπιστεί, εμφανίζεται και σε καθημερινές δραστηριότητες.

Η τενοντίτιδα στον ώμο (στροφικό πέταλο) εμφανίζεται συχνά σε  βολεϊμπολίστες, τενίστες και κολυμβητές. Οι ποδοσφαιριστές, οι μπασκετμπολίστες, οι δρομείς και οι επαγγελματίες χορευτές εμφανίζουν συχνά τενοντίτιδα αχιλλείου τένοντα ή επιγονατιδικού τένοντα.

Εκτός από αθλητές, οι τενοντίτιδες μπορούν να εμφανιστούν στον καθένα που καταπονεί ή υποβάλλει σε υπέρχρηση τους τένοντες του.

Υμενίτιδα

Σε διάφορες αρθρώσεις του σώματος μας όπως στον ώμο, το γόνατο, τον αγκώνα, το πόδι, το ισχίο υπάρχει υμένας που μοιάζει με σάκκο που περιέχει μικρές ποσότητες υγρού και έχει ζελατινώδη υφή. Παρεμβάλλεται μεταξύ οστών και μαλακών ιστών και κύρια λειτουργία του είναι να απορροφά την τριβή που αναπτύσσεται με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις.

Η υμενίτιδα είναι η φλεγμονή ή ο ερεθισμός αυτού του υμένα. Επαναλαμβανόμενες μικρές καταπονήσεις και υπέρχρηση οδηγούν συχνά σε τοπικό οίδημα του υμένα μέσα στο γόνατο, τον ώμο, τον αγκώνα, ενώ όχι σπάνια μπορεί να συνοδεύει και την εμφάνιση τοπικά μιας αντίστοιχης τενοντίτιδας.

Αντιμετώπιση

Η αρχική αντιμετώπιση στις οξείες κακώσεις περιλαμβάνει την αποφόρτιση-ανάπαυση, την συμπίεση με επίδεση ή με ελαστικό υλικό (πχ μπουτίδα, επιστραγαλίδα), τη χρήση πάγου και τη ανάρροπη θέση. Απαιτείται ο κλινικός έλεγχος από εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό που μπορεί να σας κατευθύνει σε περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις και σε φυσιοθεραπείες και λήψη απλών παυσιπόνων εφόσον κριθεί αναγκαίο. Θα πρέπει στη συνέχεια να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα αποκατάστασης της βλάβης με ασκησιολόγιο για ενδυνάμωση, ελαστικότητα, ιδιοδεκτικότητα και σταδιακή επάνοδο σε αθλητικές δραστηριότητες.

Στις κακώσεις από καταπόνηση σημαντικό ρόλο παίζει η υποχώρηση της φλεγμονής (με ανάπαυση, παγοθεραπεία και αντιφλεγμονώδη φάρμακα) και η προοδευτική έναρξη ασκήσεων, διατάσεων και ενδυνάμωσης μετά από εξειδικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπειών.

Η χρήση ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στις οξείες κακώσεις συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της αίσθησης του πόνου και του οιδήματος ενώ σε συνδυασμό με τις φυσικοθεραπείες έχει αποδειχτεί ότι μειώνει σημαντικά την αρχική φάση της φλεγμονής, μειώνοντας έτσι και τον συνολικό χρόνο αποκατάστασης.

Στις χρόνιες κακώσεις έχει αποδειχτεί ότι μειώνει στατιστικά σημαντικά τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και κατά συνέπεια και των όποιων επιπλοκών τους, ενώ λειτουργεί ευοδωτικά, μέσω της καλύτερης αιμάτωσης και οξυγόνωσης, στην ταχύτερη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Άλκης Καλλιακμάνης, MD, PhD, Χειρουργός Ορθοπαιδικός – Αθλητίατρος

Μαρασλή 3, Κολωνάκι | 6974002828 | alkkal@outlook.com